De klappers zijn uitgedeeld en ingericht met de kinderen. Aangezien de keuze voor het praktijkonderzoek zich vooral richt op WO en de jenaplanessenties zijn dit twee tabbladen die ik zoewieso in het portfolio wil hebben. Alle kinderen hebben een klapper gekregen met een setje tabbladen. Op de tabbladen is de inhoud geschreven. Vanuit de groep kwam meteen de vraag: "wat moeten we nu doen met alle andere tabbladen". Een mooie vraag waar we samen over in gesprek zijn gegaan in de kring.

Ik heb verteld dat het de bedoeling is dat het portfolio een bewaarplek wordt voor de kinderen. Dat het een bundel wordt waarin we samen gaan zien wat ze allemaal doen en gedaan hebben op school. Mijn tegenvraag was dan ook: "wat willen jullie nog met de andere tabbladen doen". Kinderen kwamen met goede ideeën die we op het bord hebben geinventariseerd. Een tabblad voor toetsen, een tabblad voor boekverslagen, een tabblad met werk waar je trots op bent, een tabblad met het voortgezet onderwijs (idee van groep 8) enzovoort. Op deze manier is de indeling van het portfolio samen met de kinderen gemaakt. 

In het portfolio zijn documenten opgenomen om de voortgang van het komende project te kunnen bewaren. Het project dat op de planning stond voor deze periode was project 'tijd'. De duur van het project was 9 weken. Een uitwerking van de afbeeldingen is te vinden in bijlage 2: invulbladen tijdvakken en bijlage 3: overzichtblad project tijd. 

Op het overzichtsblad zijn de kerndoelen vanuit TULE opgenomen en beschreven in kindtaal. Ik heb bewust gekozen voor ruimte om eigen doelen te formuleren omdat hier ook plek vrij gemaakt wordt voor het eigen leerproces van kinderen. Ik wil in het project ruimte bieden om eigen interesses en leervragen te gaan onderzoeken en opzoeken. Zo werken we op school niet alleen aan de doelen die 'moeten' maar kom ik ook tegemoet aan de nieuwsgierigheid en verwondering van kinderen. Ieder portfolio wordt hiermee uniek, net als de kinderen dat zijn. Basisprincipe 4 waarbij kinderen als totaal persoon worden erkent en aangesproken en basisprincipe 19, prestatiebeoordelingen van een kind vinden zoveel mogelijk plaats vanuit eigen ontwikkelgeschiedenis en in samenspraak met hem, worden hiermee toegepast in de praktijk.

De invulbladen zijn ingezet om aantekeningen te maken tijdens lessen en presentaties. De kinderen hebben hun portfolioklapper erbij genomen wanneer er in de kring een presentatie werd  gegeven door de stamgroepleider of door andere kinderen. Zo hebben ze hun eigen samenvatting gemaakt die vervolgens na iedere presentatie met een klasgenootje is besproken en indien nodig aangevuld/verbeterd.

De trots die dit kind uitstraalde toen ze haar vader kon vertellen over dat wat ze geleerd had, met haar prachtige aantekeningen erbij was echt prachtig om te zien. Vervolgens heeft vader nog enkele tips gegeven over de schrijfstijl van het kind, en hebben ze samen nog spellingscontrole uitgevoerd. Mooi om deze wisselwerking te zien. Dit hebben we samen nog besproken in de kring en daarbij het kind laten verwoorden wat haar gevoel was om dat samen met haar vader te doen. Ze gaf aan dat ze trots was op het werk dat ze gemaakt had. Ze vond het leuk dat ze haar vader iets kon leren over dat wat wij op school hebben ontdekt. Ook gaf ze aan dat ze het wel jammer vond dat ze nog spellingsfoutjes had gemaakt. Het omgaan met de feedback die hierop gegeven werd vond ze dus wel lastig. Mooi om hier nog eens een leergesprek over te voeren met dit kind en te achterhalen waar dat gevoel vandaan komt.

De jenaplanessenties zijn uitgedeeld en in de klapper gestopt. Een uitwerking van de essenties heb ik opgenomen in bijlage 4: jenaplanessenties naar kinddoelen. Het document is in de kring besproken. We hebben gesproken over de namen van de jenaplanessenties. Vanuit de 0-meting (enquete) is naar voren gekomen dat de kinderen al veel wisten over de essentie 'samenwerken'. De kinderen hebben op het wisbordje opgeschreven waar zij aan denken bij samenwerken. Welke vaardigheden horen daar bij? Vervolgens heb ik de essentie op het bord gezet en mochten de kinderen aankruisen welke doelen ze al allemaal op de wisbordjes hadden staan. We hebben geconcludeerd dat de groep inderdaad al goed zicht had op deze essentie, maar dat dit voor een stuk ook onbewust zo was. Nu hebben de kinderen een document waar de doelen opstaan die hierbij horen. Het inleven in een ander, en de ander denktijd geven werd bijvoorbeeld nog niet benoemd. Vervolgens hebben we in de kring nog besproken waarom sommige vaardigheden nu handig zijn om te beheersen. Dit was een prachtig gesprek waarin ik veel positieve geluiden uit de groep terugkreeg. Enkele voorbeelden:

"als ik mijn eigen talenten weet, kan ik beter kijken welk beroep ik later wil gaan doen"

"plannen helpt mij om te zorgen dat ik mijn weekplan goed af krijg, dan heb ik meer tijd over voor leuke dingen"

"als je leert om door te zetten dan leer je ook weer nieuwe dingen"

"presenteren is handig voor als ik voor een groep moet praten, dat iedereen mij dan goed kan verstaan"

De opdracht die de kinderen hebben gekregen bij het uitdelen van de essenties was om zelf een 0-meting te doen. Ik heb de leerlingen zelf laten inschalen in hoeverre zij een essentie al beheersen of nog niet. Er was keuze uit vier opties: ik ben nog niet gestart (1), ik heb een start gemaakt (2), ik ben er al best goed in (3) en ik beheers het (4). Na het inschatten van zichzelf hebben de kinderen dit wederom uitgewisseld met een klasgenoot. In het gesprek hebben de kinderen uitleg aan elkaar gegeven. Ze hebben verteld hoe ze een essentie hebben geïnterpreteerd en welke voorbeelden ze hierbij in hun hoofd hadden.

Een week later hebben de kinderen een actieplanformulier opgesteld (zie bijlage 5: actieplan jenaplanessenties). Hierin hebben ze een doel gesteld voor zichzelf n.a.v. het overzicht van de jenaplanessenties. Met dit doel zijn ze aan de slag gegaan. Mijn doel bij het actieplanformulier is om in kaart te brengen welke essentie de kinderen doelbewust mee aan de slag willen gaan. Ook was dit voor mij een handig hulpmiddel om een leergesprek met de kinderen over te voeren. We konden het actieplan erbij pakken en hierover in gesprek gaan. Niet alleen ik als stamgroepleider kon hierover in gesprek gaan met kinderen. Ik heb ook bewust ruimte vrij gemaakt in mijn lesrooster om kinderen hier mee aan de slag te laten gaan. Ze kunnen met elkaar uitwisselen hoe het actieplan ervoor staat. Soms heb ik kinderen gematched met dezelfde essentie, soms ook juist een kind zoeken met een andere essentie. 2x per week heb ik in de kring tijdens het opstarten van de dag het gesprek opgestart om te vertellen over het portfolio. De rest van de stamgroep kon luisteren en vervolgens reageren op dat wat de leerling verteld. Na 2 weken werken met de portfolio's was het tijd om de balans op te maken.